เมื่ออัตตภาพเกิด มีอายตนะบอกให้รู้อันตรายต่างๆ และเอาตัวรอดได้ในระยะแรกแล้ว ต่อมาคือหน้าที่ดำรงตน
อารณ์ภายนอกที่มากระทบ เมื่อรู้สึกพึงพอใจก็เกิด สุขเวทนาคือความสบายใจ สั่งสมเป็นอารมณ์เพิ่มพูนให้ความเป็นอยู่ของอัตภาพนั้นยืนยง จะได้มีกำลังใจทนอยู่ได้เมื่อกระทบอารมณ์อันทำลายปกติ ที่เรียกว่าทุกขเวทนา ไม่ใจเสาะตายง่าย และเพื่อพยายามกำจัดอารมณ์นั้น
เมื่อผัสสะรู้สึกพึงพอใจ ย่อมก่อให้เกิดสุขเวทนาเป็นอาการของศุภเคราะห์ (๒ ๔ ๕ ๖) ความรู้สึกไม่พอใจให้เกิดทุกขเวทนาเป็นอาการของบาปเคราะห์ (๑ ๓ ๗ ๘) และความรู้สึกพอเป็นกลางๆ ให้เกิดเวทนาที่มิใช่สุขมิใช่ทุกข์ เป็นอาการของ ๐ คือเคราะห์มฤตยู